لزوم فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی صریح برای پیشگیری از ایدز

به گزارش استناد نیوز ، اعتیاد تزریقی و استفاده از سرنگ مشترک، رعایت نشدن استانداردهای پیشگیرانه از سوی کادر درمانی در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی، بی بندوباری جنسی، رعایت نشدن اصول بهداشتی در کلینیک های دندانپزشکی و آرایشگاه ها و مادر بیمار از جمله راه های انتقال بیماری ایدز در بین افراد جامعه به شمار می روند. این موارد نشان دهنده آن است که راه های انتقال این بیماری بسیار محدود و در مقابل راه های پیشگیری بسیار آسان هستند و با اندکی اطلاع رسانی به عموم به ویژه از طریق کادر آموزشی در مدارس و همچنین رسانه های جمعی می توان به راحتی از شیوع این بیماری خطرناک و ناتوان کننده در جامعه پیشگیری کرد.

راه های پیشگیری از ایدز

* خویشتن داری جنسی و استفاده نکردن از سرنگ مشترک در بین معتادان دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص راه های پیشگیری از ابتلا و شیوع ایدز در کشور این گونه توضیح داد: بی بندوباری جنسی در نتیجه افزایش سن ازدواج و استفاده کردن از سرنگ مشترک به خصوص در معتادان تزریقی به ترتیب از شایعترین راه های انتقال ایدز در ایران است. وی افزود: در سال های گذشته این بیماری بیشتر از طریق سرنگ مشترک منتقل می شد و میزان انتقال از طریق روابط نامتعارف جنسی کمتر بود اما اکنون این دو عامل جای خود را عوض کرده اند؛ با اجرای برنامه های کاهش آسیب در ایران که به خوبی انجام شد، طوری که در دنیا زبانزد شده بود، میزان شیوع ایدز از طریق سرنگ تزریقی کاهش یافت به این صورت که طی این برنامه نوع مصرف معتادان با دادن متادون از اعتیاد تزریقی به خوراکی تغییر داده می شد. محرز ادامه داد: اجرای این برنامه اکنون کمرنگ شده است که امیدواریم بودجه بیشتری به آن اختصاص یابد و با کیفیت بهتری ادامه یابد.

* رعایت موارد ایمنی در بیمارستان ها و مراکز درمانی

رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت تاکید کرد: همچنین کارکنان مراکز درمانی که با بیماران در ارتباط هستند باید استانداردهای بین المللی در این زمینه را رعایت و از دستکش، ماسک و عینک استفاده کنند؛ البته این موارد آموزش داده شده است و آموزش ها نیز به صورت دوره ای تکرار می شوند.

* کاهش انتقال بیماری در دندانپزشکی و آرایشگاه ها با رعایت اصول بهداشتی رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت اظهار کرد: احتمال انتقال بیماری ایدز در مراکز دندانپزشکی بسیار نادر است زیرا اگر وسایل دندانپزشکی به خوبی تمیز شود حتی اگر فقط با آب شسته شوند از بروز این بیماری از فرد بیمار به سایرین جلوگیری می شود. محرز افزود: اگر استانداردهای اولیه رعایت شود، در دندانپزشکی و آرایشگاه ها احتمال انتقال این بیماری بسیار اندک است اما در صورت رعایت نشده این موارد انتقال از طریق وسایل دندانپزشکی و استفاده از وسایل مشترک خالکوبی و تتو ممکن می شود.

پیشگیری از انتقال ایدز از مادر به فرزند

*مصرف دارو در دوران بارداری محرز با بیان اینکه احتمال انتقال ایدز از مادر به جنین بسیار اندک است، افزود: برای پیشگیری از انتقال ایدز از مادر به فرزند راه های مختلفی وجود دارد؛ مادران مبتلا به ایدز که از بیماری خود اطلاع دارند باید قبل از بارداری با پزشک خود مشورت کرده و داروهای پیشگیری کننده را مصرف کنند. وی اظهار کرد: در مورد سایر افراد که از بیماری خود اطلاعی ندارند، آزمایش ایدز گرفته می شود تا در صورتی که مبتلا بودند، برای آنها دارو تجویز شود و این آزمایش هرچه زودتر برای مادران باردار انجام شود، بهتر و نتیجه بخش تر خواهد بود. به گفته رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت، با مصرف دارو در دوران بارداری، احتمال انتقال بیماری از مادر به جنین به کمتر از 2 درصد می رسد.

*سزارین و عدم شیردهی به نوزاد محرز در مورد انتقال ایدز از مادر به فرزند از طریق زایمان طبیعی و شیردهی توضیح داد: بیشترین احتمال ابتلای فرزند به ایدز در زمان زایمان و در اثر شیردهی رخ می دهد؛ بنابراین مادری که مبتلا به ایدز است، می تواند باردار شود اما باید به روش سزارین زایمان کند و نباید به فرزند خود شیر دهد. ایدز ایدز نوعی بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی (HIV) ایجاد می شود. بیماری ناشی از این ویروس دارای سه مرحله اصلی است. در مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوانزایی را تجربه کند. به همین دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می شود. هر اندازه بیماری پیشرفت کند، تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می کند و باعث می شود که افراد به عفونت هایی مانند عفونت فرصت طلب و تومور دچار شوند، البته معمولاً در افرادی که دستگاه ایمنی آنها به خوبی عمل می کند، تأثیرگذار نیست. در نهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز خواهد شد که شمار سلول های CD4+ T به کمتر از 200 سلول در هر میکرولیتر برسد. میزان شیوع در ایران و افزایش ابتلا در بین زنان رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت گفت: طبق آمارهای اعلام شده 32 هزار نفر در ایران به این بیماری مبتلا هستند اما طبق مراجعات به مراکز درمانی، تخمین زده می شود که میزان شیوع دو تا سه برابر این میزان باشد. محرز خاطرنشان کرد: بنابراین تنها یک سوم از بیماران شناخته شده اند و مابقی از بیماری خود بی اطلاع هستند و به همین دلیل به مراکز درمانی مراجعه نمی کنند.

* علل افزایش شیوع در بین زنان رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت اظهار کرد: در گذشته به دلیل استفاده از سرنگ مشترک شیوع بیماری در بین مردان بسیار بالا بود به طوری که 97 درصد مبتلایان را مردان و 3 درصد را زنان تشکیل می دادند اما در طول دو تا سه سال اخیر تعداد زنان مبتلا چند برابر شده است و همچنان نیز رو به افزایش است زیرا نوع انتقال تغییر یافته و استفاده از سرنگ مشترک جای خود را به بی بندوباری جنسی داده است. محرز با بیان اینکه اکنون 15 درصد مبتلایان را زنان و 85 درصد را مردان تشکیل می دهند، افزود: علاوه بر بی بندوباری جنسی، افزایش میزان اعتیاد تزریقی در بین زنان نیز در بالارفتن شیوع ایدز در زنان موثر بوده است؛ اما با این حال میزان ابتلا به این بیماری از طریق اعتیاد تزریقی به نسبت بی بندوباری جنسی بسیار کمتر است. وی اظهار کرد: در این بین اعتیاد به مواد روان گردان نیز در شیوع این بیماری در کشور ما بسیار موثر بوده است زیرا با مصرف این مواد عملکرد مغز مختل می شود و فرد نمی تواند موارد ایمنی را در روابط جنسی رعایت کند. شیوع در میان جوانان کم سن و سال رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت اظهار کرد: طبق مطالعات صورت گرفته، سن روابط جنسی در کشور کاهش یافته است و در مقابل نیز هیچ نوع آگاهی و اطلاع رسانی از سوی والدین و خانواده ها، اولیای مدارس و رسانه ها در خصوص خویشتن داری و راه های پیشگیرانه به این قشر از جامعه ارائه نمی شود. محرز گفت: به طور کلی سن ابتلا به ایدز بین 25 تا 45 سال است و چندان کاهش نیافته است البته مواردی نیز در سنین پایین تر دیده شده اما میزان آن زیاد نیست. وی افزود: با این حال باید از نوجوانان و جوانان مراقبت کرد و با دادن اطلاعات لازم در این زمینه آنها را با این بیماری و راه های انتقال آن آشنا کرد و باید روی آموزش مهارت های زندگی در مدارس بیشتر کار شود تا بتوانند به دعوت به بی بندوباری و اعتیاد 'نه' بگویند؛ در واقع مهارت نه گفتن را باید به نوجوانان آموزش داد چراکه به دلیل نداشتن همین مهارت ممکن است به دام اعتیاد و ایدز بیفتند. محرز تاکید کرد: از سوی دیگر تعداد جوانان در جمعیت کشور ما نسبت به کشورهای همسایه بسیار بیشتر هستند و همین مساله نیز در صورت نبود اطلاع رسانی کافی می تواند سبب شیوع بیشتر این بیماری در جامعه شود.